18 Μαΐου – Διεθνής Ημέρα Μουσείων

Τι είναι το Μουσείο Φιλελληνισμού;

Η  18^η Μαΐου, είναι η Διεθνής Ημέρα Μουσείων, και είναι σήμερα ευκαιρία να υπενθυμίσουμε την αποστολή της Εταιρείας για τον Ελληνισμό και Φιλελληνισμό (ΕΕΦ) και του Μουσείου Φιλελληνισμού.

Ο στόχος του Μουσείου Φιλελληνισμού είναι να παρουσιάσει μέσα από 3000 πίνακες, αντικείμενα τέχνης, βιβλία, έγγραφα, μετάλλια, επιστολές, προσωπικά αντικείμενα, εικόνες – λιθογραφίες, κλπ. την γένεση και την εξέλιξη του Φιλελληνισμού, αλλά και τον κρίσιμο ρόλο που αυτός διαδραμάτισε για την απελευθέρωση της Ελλάδας.

Το Μουσείο απαντά μέσω βιωματικών εμπειριών, στον Έλληνα και ξένο επισκέπτη, σε μία σειρά από σημαντικά ερωτήματα. Παραθέτουμε ενδεικτικά μερικά από αυτά:

• Πώς γεννήθηκε ο Φιλελληνισμός από την Αναγέννηση μέχρι τις αρχές του 19^ου αιώνα;
• Πώς επηρέασε την παιδεία στην Ευρώπη και την κατέστησε Ελληνοκεντρική;
• Πώς γεννήθηκε η αρχαιολογία;
• Πότε και πώς κατανόησε ο Ευρωπαίος την σπουδαιότητα και μοναδικότητα του Ελληνικού πολιτισμού;
• Ποιος ήταν ο Barthélemy και ο Winckelmann;
• Ποιος ενέπνευσε τον Ρήγα Φεραίο για να σχεδιάσει την Χάρτα και να συγγράψει τον Θούριο;
• Πώς γεννήθηκε ο νεοκλασικισμός;
• Ποια ήταν η οικογένεια Chenier στην Γαλλία και ποιος ο ρόλος της;
• Τι ήταν το Ελληνόγλωσσο Ξενοδοχείο και ποια η συνεισφορά του στον αγώνα των Ελλήνων;
• Πώς γεννήθηκε ο ρομαντισμός;
• Ποιος ήταν ο Shelley;
• Τι ώθησε τον Λόρδο Βύρωνα να μεταβληθεί σε Ελληνολάτρη και να γράψει τα Ελληνοκεντρικά εμβληματικά του έργα που έγιναν best sellers διεθνώς;
• Πώς βοήθησε ο Λόρδος Βύρων τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων;
• Τι ήταν τα Φιλελληνικά Κομιτάτα και τι προσέφεραν στην Ελληνική Επανάσταση;
• Ποια ήταν τα μέλη τους;
• Τι ήταν η Φιλελληνική μουσική;
• Ποιοι ήταν οι Φιλέλληνες που πολέμησαν στην Ελλάδα και τι προσέφεραν;
• Πόσοι Φιλέλληνες πέθαναν ηρωικά για την Ελλάδα ή υπέστησαν μαρτύρια χειρότερα από του Αθανάσιου Διάκου;
• Πόσοι Φιλέλληνες αναλάμβαναν μυστικές αποστολές υπέρ της Ελλάδας;
• Πού βρίσκονται σήμερα οι απόγονοί τους και τι σκέφτονται για την Ελλάδα;
• Τι έγραφε ο διεθνής τύπος για την Ελλάδα την δεκαετία του 1820;
• Πώς εξελίχθηκε η Φιλελληνική τέχνη και ποιος ήταν ο ρόλος της στον αγώνα των Ελλήνων;
• Ποιοι φωτισμένοι διανοούμενοι της εποχής στήριξαν την Ελλάδα με πάθος;
• Σε ποιόν αναφέρεται η οδός Νορμάνου και η οδός Άστιγγος στην Πλάκα και σε ποιόν η οδός Βερανζέρου;
• Ποιος ήταν ο Εϋνάρδος και ο Χάου και τι προσέφεραν στην Ελλάδα;
• Τι προσέφερε ο Garibaldi και ο Fratti στην Ελλάδα;
• Γιατί ο όρος Φιλέλληνας, αποτελεί τίτλο τιμής και ταυτίζεται με ευγενείς προθέσεις, ενώ στην περίπτωση όλων των άλλων εθνοτήτων, το συστατικό «φίλος» τοποθετείται δεύτερο, και αποδίδει κάτι το αρνητικό (π.χ. τουρκόφιλος);
• Γιατί αναπτύχθηκε μόνο κίνημα για τον Φιλελληνισμό και όχι για άλλες εθνικές ομάδες που επίσης επαναστάτησαν ή υπέστησαν διωγμούς και γενοκτονίες κατά την Οθωμανική περίοδο και αργότερα (π.χ. Αλβανοί, Σέρβοι, Αρμένιοι, Ασσύριοι, Χαλδαίοι, Κούρδοι, κλπ.);

Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της Ελληνικής ιστορίας και είναι θέμα αρχής για την Ελλάδα να γνωρίζει αυτήν την ιστορία, να την προβάλει και να αποδίδει τιμές όπου πρέπει.

Παράλληλα όμως το Μουσείο Φιλελληνισμού φιλοδοξεί να τονίσει και άλλη μία σημαντική διάσταση.

Ο καθηγητής Jacques Bouchard, Διευθυντής του Modern Greek Studies Program στο University of Montreal στον Καναδά, εξηγεί: «For me Greece represents Hellenism‘s anchorage through the ages and the Holy Land of the West» (Για μένα η Ελλάδα αντιπροσωπεύει το αγκυροβόλιο του Ελληνισμού διαμέσου των αιώνων και τον ιερό τόπο της Δύσης).

Γιατί λοιπόν συνωστίζονται οι ξένοι τουρίστες, αλλά και μαθητές από όλον τον κόσμο, στους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας; Μήπως η πράξη αυτή αποτελεί έμμεσα ή άμεσα, συνειδητά ή ασυναίσθητα, το «προσκύνημα του πολίτη του Δυτικού κόσμου, σε αυτό που αποτελεί τον Ιερό Τόπο του Δυτικού πολιτισμού»; Αυτό δεν πρεσβεύει το πρώτο ταξίδι του Λόρδου Βύρωνος (και τόσων άλλων επώνυμων και ανώνυμων) στην Ελλάδα; Αυτό δεν αποδίδει το έργο του Βύρωνος Childe Harold’s pilgrimage;

Η Ελλάδα αποτελεί το κέντρο ενός μεγάλου πολιτιστικού οικοσυστήματος.

Ο στόχος της ΕΕΦ και του Μουσείου για τον Φιλελληνισμό είναι να επιτρέψει σε όλον τον πλανήτη, και κυρίως στις κοινωνίες που εμπνέονται από τον Δυτικό πολιτισμό και στηρίζονται σε αυτόν, να συνειδητοποιήσουν ότι έχουν μία θέση και ένα ισότιμο ρόλο στο πλευρό των Ελλήνων, που συνεχίζουν να αποτελούν τον θεματοφύλακα των πανανθρώπινων ανθρωποκεντρικών αξιών της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

Να κτίσουμε σχέσεις φιλίας και συνεργασίας με τους συμμάχους μας ανά τον πλανήτη, στους οποίους θα θυμίζουμε πάντα ότι τιμούμε αυτά που προσέφεραν οι πρόγονοί τους σε εμάς, και ότι αυτοί συνεχίζουν να έχουν τα ίδια κίνητρα για να στηρίζουν την Ελλάδα, την κοιτίδα και Ιερό Τόπο του πολιτισμού τους.

Να δρομολογήσουμε ένα νέο Φιλελληνικό ρεύμα για τον 21ο αιώνα.

Η ΕΕΦ και το Μουσείο Φιλελληνισμού, έρχονται να εκπληρώσουν την αποστολή αυτή.

 

 

Από τις εκδόσεις της Athens Review of Books κυκλοφορεί το βιβλίο με τίτλο “Η αλληλογραφία Κοραή-Τζέφερσον και ο Αμερικανικός φιλελληνισμός”, μια συλλογή εμβληματικών κειμένων που παρέχει μια συνολική εικόνα για το διεθνές πλαίσιο του Αγώνα του ’21 και φωτίζει μια παραμελημένη ιδεολογική και πολιτική του διάσταση. Τα κείμενα έχει μεταφράσει ο καθηγητής πολιτικής φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Περικλής Σ. Βαλλιάνος, ο οποίος τα συνοδεύει με μια εμπεριστατωμένη εισαγωγή και σχόλια.

Η συλλογή περιέχει την πλήρη αλληλογραφία ανάμεσα στον Αδαμάντιο Κοραή και τον Τόμας Τζέφερσον, κορυφαίο εκπρόσωπο του Διαφωτισμού και τρίτο Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η αλληλογραφία, που μεταφράστηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά, συνοδεύεται από το περίφημο άρθρο του Έντουαρντ Έβερετ (Edward Everett) τον Οκτώβριο του 1823, καθηγητή της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας και Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και προέδρου του πανεπιστημίου, μέλους της Βουλής και της Γερουσίας και υπουργού των Εξωτερικών των ΗΠΑ. Το άρθρο αυτό ήταν μια κριτική παρουσίαση των Ηθικών Νικομαχείων που είχε εκδώσει στο Παρίσι ο Κοραής. Yπογραμμίζοντας μάλιστα την πολιτιστική πρόοδο του Ελληνικού λαού, ο Έβερετ έδωσε το σύνθημα το 1823 για την έκρηξη και ευρύτατη διάδοση του φιλελληνικού κινήματος στην Αμερική.

Και η συλλογή ολοκληρώνεται με την αγόρευση το 1824 του Ντάνιελ Γουέμπστερ (Daniel Webster) ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων, ο οποίος ζητούσε την έμμεση διπλωματική αναγνώριση της Ελληνικής Ανεξαρτησίας. Ο Γουέμπστερ, φίλος του Έβερετ, υπήρξε ο κορυφαίος Αμερικανός κοινοβουλευτικός ρήτορας, Γερουσιαστής, και υπουργός των Εξωτερικών επίσης και αυτός. Ο λόγος του μεταφράσθηκε σε πολλές γλώσσες, προκάλεσε συγκίνηση στην αγωνιζόμενη Ελλάδα και συνέβαλε αποφασιστικά στην διαμόρφωση της διεθνούς κοινής γνώμης υπέρ των Ελλήνων, που ήταν καίρια προϋπόθεση για την Ελληνική ανεξαρτησία.